Met de daling in de verkoop van antimicrobiële diergeneesmiddelen sinds 2009, nam ook de antimicrobiële resistentie bij dieren af. Deze dalende trend van antibioticaresistentie bij dieren is voor de meeste antibiotica gestabiliseerd, zo blijkt uit het MARAN-rapport, een jaarlijkse update van antibioticaresistentie bij dieren. Dat meldt Wageningen Bioveterinary Research.
De aanzienlijke afname van het antibioticagebruik bij dieren sinds 2009 wordt weerspiegeld door een trend van afnemende resistentie bij indicatorbacteriën, gevolgd door een afvlakking in recentere jaren. “Afgelopen jaar zagen we net als voorgaande jaren een verdere daling in de verkoop en het gebruik van antimicrobiële diergeneesmiddelen. Deze trend ging tot nu toe altijd gepaard met een vergelijkbare afname van antimicrobiële resistentie. In vergelijking met voorgaande jaren was deze daling echter minder uitgesproken en in sommige gevallen afwezig”, zegt onderzoeker Kees Veldman, onderzoeker bij Wageningen Bioveterinary Research (WBVR), hoofd van het Nationaal Referentielaboratorium antimicrobiële resistentie bij dieren en hoofdredacteur van het MARAN-rapport.
Het effect van afnemende resistentie is minder duidelijk bij zoönotische bacteriën zoals Salmonella en Campylobacter. Verder bleef de prevalentie van ESBL’s laag in de meeste dierlijke sectoren. Net als in voorgaande jaren werd er in 2022 geen CPE gedetecteerd.
Genoomsequentiebepaling
Tot voor kort werd het resistentiepatroon van ESBL-producerende E. coli gemeten met een fenotypische gevoeligheidstest. In de afgelopen twee jaar is dit vervangen door genoomsequentiebepaling (whole genome sequencing). Uit onderzoek blijkt dat de genetische analyse dezelfde informatie geeft als de gevoeligheidstesten. Daarnaast levert genoomsequentiebepaling veel meer informatie op, zoals relaties tussen bacteriën. Dit soort informatie ondersteunt kennis over de mogelijke verspreiding van resistente bacterieklonen.
Antibioticaresistentie bij mensen ook stabiel
Ook bij mensen is er sprake van een stabiele antibioticaresistentie. Maar aandacht voor resistente bacteriën bij mensen blijft noodzakelijk, aldus WBVR. ‘Vooral mensen die in het buitenland in het ziekenhuis zijn opgenomen, kunnen bacteriën bij zich dragen die resistent zijn tegen meerdere soorten antibiotica tegelijk. Handen wassen en andere – persoonlijke – hygiënemaatregelen blijven nodig om verspreiding van deze bacteriën te voorkomen. Ook is het belangrijk om onnodig en onjuist gebruik van antibiotica zoveel mogelijk te voorkomen.’