Henk van Loon kan eindelijk weer ‘gewoon’ aan het werk. Toen in november 2022 de geitenstal volledig afbrandde wist hij direct dat hij nieuw wilde bouwen. Op 8 juni 2024 kon hij ten langen leste weer geiten melken, in een nieuwe stal met luchtwasser.
22 november 2022, de datum staat bij de familie Van Loon in het geheugen gegrift. “Ik had net gestrooid en was in huis”, vertelt Henk van Loon. “Waarschijnlijk is ergens kortsluiting ontstaan en zijn alle stofdeeltjes die in de stal dwarrelden ineens in brand gevlogen. Een stofimplosie, noemen ze dat. In twee minuten stond de hele stal in lichterlaaie.” Henk laat een foto zien van een grote vuurzee, waartussen nog net de contouren van een stal zijn te herkennen. Zes brandweerkorpsen kunnen de dieren en de stal niet meer redden. Buren vertellen later dat ze de geiten hebben horen krijsen. Enkele weken later zijn ook de lammeren geëuthanaseerd, hoewel ze in een andere stal stonden liepen zij een te groot trauma op door de brand en groeiden niet. En pas veel later hoort Henk dat zijn dochters de avond van de brand in de stal zijn gaan kijken naar de verbrande dieren, onder begeleiding van de brandweer en veeartsen. Aan de keukentafel komt het verdriet bij Henk en dochter Mees weer naar boven.
Personalia
Henk van Loon runt samen met zijn dochters Mees (21) en Indy (19) en met hulp van medewerkers, het bedrijf in Vinkel.
Bedrijf
Op dit moment staan er 740 geiten in de nieuwe stal met chemische luchtwasser.
PAS-melder
Vanaf de eerste minuut wist Van Loon: ik ga zo niet stoppen, ik ga weer nieuw bouwen. “Twee dochters werken naast hun studie en werk mee op het bedrijf, de jongste dochter heeft andere interesses. Of het ze zo goed aanstaat dat ze later het bedrijf over willen nemen, weten we nog niet, en daarin laat ik ze vrij. Maar ik wil ze die kans kunnen geven.” Die wens zit diep geworteld bij Van Loon. Zijn eigen vader werd op jonge leeftijd arbeidsongeschikt en verdeelde wat er toen was onder alle kinderen. “Met warme hand, zoals ze dat noemen, om zijn kinderen een toekomst te geven.”Twee maanden voor de brand had Van Loon de gemeente en de provincie aan zijn keukentafel uitgenodigd. “Ik ben PAS-melder dus eigenlijk illegaal, en wilde van hen horen wat ik kan en moet met mijn bedrijf. Uit dat gesprek bleek dat ik volgens de regels een luchtwasser moet bouwen. Toen ik aangaf dat de bank een PAS-melder niet zal financieren, wisten de gemeente en provincie ook niet wat ik moest doen.” Na de brand zocht Van Loon opnieuw contact met ze. “Ik heb ze laten weten dat ik ze nu hard nodig had voor de toekomst van mijn gezin. Ze wilden er alles aan doen om mij te helpen en mijn plannen met urgentie te behandelen.”
Met luchtwasser
Het bleek een hele klus te zijn voordat in februari 2024 de put van de melkstal kon worden gebouwd, op 8 april het eerste spant omhoog ging en op 8 juni de geiten in de nieuwe stal kwamen. “Dit was veel stressvoller dan het melken van geiten”, verzucht Van Loon. Niet alleen de afhandeling met de verzekering kostte veel energie en tijd, ook de bank bleek geen gemakkelijke horde. Van Loon: “Ik wilde mijn aflossing stilleggen zolang er geen melkgeld binnenkwam. Maar dat mocht niet. Dus dat heb ik keurig anderhalf jaar doorbetaald. Toen ik vervolgens vroeg om herfinanciering voor een nieuwe start, werd me dat geweigerd. Terwijl ik al dertig jaar lid ben.” Uiteindelijk, als Van Loon aangeeft dat er een luchtwasser komt en hij elektrisch gaat voeren – alles wat in het straatje van de bank past – krijgt hij financiering.De nieuwe stal heeft dezelfde afmetingen als de oude, maar doordat er geen stro in wordt opgeslagen en met name door de chemische luchtwasser op de stal die tot 95 procent ammoniakuitstoot reduceert, mogen er nu meer dieren in. Op de vergunning staan 1.200 melkgeiten en Van Loon blijft PAS-melder – totdat wellicht een rechter zal legaliseren.
Dieren leren kennen
De veestapel komt van Jasper en Ilse de Hoon in Etten-Leur. “Zij hebben er alles aan gedaan om de overgang zo klein mogelijk te maken”, vertelt Henk. “Van aanpassen van het voer tot ervoor zorgen dat er nog voor tien dagen voer naar Vinkel werd getransporteerd.”Met drie vrachtwagens, geregeld door Henks beste kameraad, haalde de familie Van Loon hun nieuwe dieren op. “Dat deed me wel wat”, zegt Henk. “De hele familie De Hoon was er, vader, broer schoonouders en kinderen. De kinderen hadden een favoriete geit, Annie. Het deed ook mij even pijn toen zij Annie de wagen op zagen lopen.”Henk en dochter Mees vinden de 740 geiten, waaronder 180 drachtige, een rustige groep dieren, met meer kleurtjes dan ze gewend waren. Ze zijn de dieren nog aan het leren kennen. Mees, die vanaf haar twaalfde al melkt en de geiten erg miste toen ze er niet meer waren, ziet al veel aan de nieuwe dieren. Henk heeft ze vorige week een keer gescand om zich een beter beeld te vormen en melkt zeker deze eerste tijd graag zelf. In de 2×42 rapid exit melkstal met opdrijfhek duurt het melken een kleine twee uur. Naast Henk en Mees neemt ook dochter Indy een paar melkbeurten op zich, naast een oud-stageloper die op het bedrijf woont en een trouwe medewerkster.Naar de productie kijkt de familie nog niet. “Daarvoor is het nog te vroeg. En ik heb liever gezonde dieren dan dat ik de uiterste melkproductie van ze vraag en hoge dierenartskosten heb.”Om jonge aanwas te krijgen had de familie De Hoon een deel drachtige dieren die in augustus aflammeren. Daarna kiest Van Loon waarschijnlijk weer voor een lammerperiode in oktober-november. “De toekomst zal uitwijzen hoe het loopt. Maar we willen met carnaval niet met lammeren zitten. Er is meer in het leven dan geiten.”
Meer grondstoffen voeren
De stal heeft vier potten waarin de dieren op productie zijn ingedeeld. Een Lely Vector maakt vier rantsoenen en voert de groepen gemiddeld drie keer per dag. Van Loon heeft zelf gekozen voor het elektrisch voersysteem en zijn dochters daar niet bij betrokken. “Ik vind het systeem onderhoudsvriendelijker dan een systeem met grote voorraadbunkers die met een lopende band werken. Ook een stroomrail in de stal zie ik niet zitten, dat zit volgens mij al snel in de weg. Met het oog op eventuele overname door mijn dochters denk ik dat dit een mooie manier van voeren is.” Voor de Vector, de benodigde voerkeuken en de opslag van stro staat een aparte loods achter op het erf.Op dit moment bevat het rantsoen van de melkgeiten drie soorten kuilgras, mais, proti+ en drie soorten brok. Het gras komt van de 10 hectare land die bij het bedrijf hoort. Later, als ze de veestapel beter in beeld hebben, zal de familie wellicht meer grondstoffen en meer circulair voeren, iets waar de mengvoerleverancier Agrifirm mee bezig is en wat goed past bij de Vector.
Derde keer
Voor de geiten is natuurlijk ook alles anders: de stal, de omgeving, het voer, de mensen. Ze doen het goed, vindt Van Loon. De geitenhouder heeft laten zien over veel veerkracht te beschikken – dit was de derde keer dat hij met geiten startte. In 1995 begon hij op deze plek in Vinkel waarna hij in 2009 werd geruimd vanwege Q-koorts. Of eigenlijk vier keer geruimd; de eerste keer de drachtige dieren, zes weken later de toch nog drachtig gescande dieren, de derde keer de bokken en toen bleken nog twee lammeren drachtig.Voormalig geitenhouder en oud-voorzitter van de Nevem (voorloper LTO) Jan van Lokven prees de veerkracht van Van Loon, vertelt de geitenhouder: “Van Lokven stuurde me een bericht dat hij het zo knap vindt dat ik nu weer opnieuw opbouw. Dat bericht raakte me echt. Uiteindelijk moeten we onze zegeningen tellen. Er is niemand gewond geraakt en we hebben weer mogen opbouwen. Zonder de steun van gezin, familie en vrienden hadden we het niet gered, maar gelukkig is er nu weer toekomst. Zo kan ik Mees en Indy de kans geven om hiermee verder te gaan. Als ze dat willen.”
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
