In een interactieve webinar deelde Lonneke Delhaes haar kennis en visie omtrent uiergezondheid bij melkgeiten. Lonneke is een onafhankelijk veterinair adviseur in de melkgeitenhouderij en heeft als dierenarts meer dan 20 jaar praktische ervaring in de sector.
Welke kengetallen vertellen mij iets over de uiergezondheid?
Bij koeien kijken we om de uiergezondheid op een bedrijf te monitoren naar het tankcelgetal en individuele celgetallen. Het celgetal zegt hoeveel cellen er in de melk aanwezig zijn. Een verhoogd celgetal bij koeien heeft een directe relatie met de mate van ontsteking en de aanwezigheid van bacteriën in het uier. Bij geiten kan het celgetal en het kiemgetal echter ook verhoogd zijn door onder andere de leeftijd, moment in lactatie en stress. Om bij melkgeiten de oorzaak van een verhoogd celgetal of kiemgetal te achterhalen zal dus meer speurwerk moeten worden verricht.
EHBO bij een verhoging van het kiemgetal
Het kiemgetal zegt iets over de hoeveelheid bacteriën in de melk. Teveel bacteriën in de melk zijn onwenselijk voor de verwerking van de melk en bij een kiemgetal boven de 100 wordt er dan ook gekort op het melkgeld. Lonneke heeft een aantal punten waar aan gedacht moet worden bij een plotselinge verhoging van het kiemgetal. Vraag is namelijk of de bacteriën uit de geit zelf komen, uit de omgeving, of dat ze zich vermeerderen nadat ze uit de geit zijn, dus in de leidingen of de tank. Eerste stap bij een plotselinge verhoging van het kiemgetal is om een rondje voor te stralen. Zo worden geiten met een, alleen in de melk zichtbare uierontsteking, eenvoudig opgespoord. Als hierbij veel dieren worden gevonden (meer dan 5 op de 1000 dieren) is het advies om dit na 2 weken te herhalen. Zo kunnen bij wijze van “EHBO-actie” de geiten met een sterk verhoogd kiemgetal worden uitgesloten. Om uit te sluiten dat er problemen zijn met de melkinstallatie zelf is het belangrijk om te controleren of de leidingen schoon zijn en of er geen kapotte onderdelen zijn bij bijvoorbeeld de melkklauwen en tepelvoeringen. Ook de melktank moet goed geïnspecteerd worden om te zien of er geen melkresten ergens achterblijven. Lonneke benadrukt dat deze 2 stappen echt moeten worden gezien als een echte “Eerste Hulp Bij Ongelukken”. Hierna kan dieper worden in gegaan op achterliggende oorzaken, om zo tot een bedrijfsspecifieke aanpak van het probleem te komen.
Welke bacteriën veroorzaken het verhoogde kiemgetal?
Door tankmelkmonsters te nemen van de koppel kan worden bepaald welke bacteriën het verhoogde kiemgetal veroorzaken en een juist plan van aanpak worden ingezet. Lonneke adviseert om zowel een tankmelkmonster in te sturen naar de GD als naar Qlip. Wanneer in aparte groepen wordt gemolken kan tevens het nemen van monsters van de verschillende potten worden uitgevoerd. Neem hiertoe een monster tijdens het melken (met bij de start een lege tank). Dit monster kan op kiemgetal worden onderzocht. Bij de GD en Qlip wordt tevens bepaald welke bacteriën in de melk aanwezig zijn. Wanneer hieruit blijkt dat geit-gebonden bacteriën een rol spelen kan in samenspraak met de dierenarts een goed plan van aanpak worden gemaakt. Het verhogen van de algemene en specifieke weerstand van de geiten is een belangrijke maatregel die niet vergeten dient te worden.
Meer weten over uiergezondheid en geiten? Neem contact op met HIPRA, zie contactgegevens op de volgende pagina.
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
