Stafylokokken zijn de meest voorkomende mastitis bacteriën en worden in meer dan 75 % van de mastitisgevallen bij geiten en schapen aangetoond. De rol in de overdracht van deze bacteriën via de tepelvoeringen was tot voor kort nauwelijks onderzocht. Recentelijk is er onderzoek gedaan op 66 geitenbedrijven en 255 schapenbedrijven in Griekenland naar de bacteriesoorten aanwezig op tepelvoeringen. Tevens werd het effect van vaccinatie tegen biofilmvormende stafylokokken op de hoeveelheid besmette tepelvoeringen bekeken. Biofilm is een soort slijm dat door bacteriën geproduceerd wordt waardoor de bacteriën zelf beschermd worden tegen omgevingsinvloeden en/of het afweersysteem. De S. aureus is daar de bekendste bacterie van, die de typische ‘blauw uier’ infectie veroorzaakt. Binnen de hele stafylokokken groep vormt 87,4% van deze bacteriën een biofilm.
In het onderzoek zijn 1418 tepelvoeringen bemonsterd na de reguliere reiniging van de melkstal na het melken. De monsters zijn onderzocht op de aanwezigheid van stafylokokken, waarna deze zijn geïdentificeerd en waarbij gekeken is naar de mogelijkheid tot biofilmvorming door deze bacteriën.
Resultaten
Zo’n 23% van de bemonsterde tepelvoeringen was besmet met stafylokokken. Hierbij had 53 % van de melkgeitenbedrijven en 41,2% van de melkschapenbedrijven één of meer besmette tepelvoeringen. Bij bedrijven zonder specifieke preventieve uiergezondheidsmaatregelen was 25,5% van de tepelvoeringen besmet met stafylokokken en 9,7 % met de specifieke S. aureus bacteriën. Het aandeel van besmette tepelvoeringen in bedrijven die wel specifieke preventieve uiergezondheidsmaatregelen toepassen was met slechts 10,9 % minder dan de helft, waarbij er bij 2,2% en dus zelfs 3 kwart minder tepelvoeringen de specifieke S. aureus bacteriën aangetoond werden.
Naast dit onderzoek zijn er ook 12 schapenbedrijven gedurende de lactatie gevolgd. Bij deze bedrijven zijn de tepelvoeringen viermaal bemonsterd. Bij bedrijven waar geen specifieke preventieve uiergezondheidsmaatregelen genomen werden, waren 48.3 % van de monsters positief op stafylokokken. Bij bedrijven waar wel specifieke preventieve uiergezondheidsmaatregelen genomen werden was dit met 20,4% meer dan de helft minder.
Conclusie
De resultaten van het onderzoek laten zien dat, ondanks de normale reiniging van de melkstal aan het einde van de melkronde, nog steeds stafylokokken aantoonbaar zijn op de tepelvoeringen. Het overgrote deel van de aangetoonde stafylokokken zijn biofilmvormend. Hierdoor kunnen de bacteriën gemakkelijker in de tepelvoeringen achterblijven en de reiniging overleven. Stafylokokken die na de reiniging nog aanwezig zijn in de tepelvoeringen kunnen de speen tijdens de volgende melkronde binnen dringen en een mastitis veroorzaken. Wanneer bedrijven specifieke preventieve uiergezondheidsmaatregelen nemen worden er niet alleen veel minder besmette tepelvoeringen gevonden, maar met name S. aureus bacteriën wordt op deze bedrijven veel minder aangetoond.
Bron: Charalambia, K.M. et al.; Association of staphylococcal populations on teatcups of milking parours with vaccination against staphylococcal mastitis in sheep and goat farms; Pathogens 2021, 10,385.
Hebt u vragen over de aanpak van uiergezondheid op uw bedrijf? Dan kunt u contact opnemen met een van onze dierenartsen: Jessica Hartjes, 06-3800 8533 (Nederland), Pauline Athmer (Zuid Nederland), 06-8100 2036, Ruth Meenks (Noord Nederland) 06- 1370 2817, Sabine Hoogeveen (West Nederland) 06-8279 0165 of Anne-Lynn Geertshuis (Oost Nederland), 06- 2046 9304.
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
