We worden allemaal ruw uit onze slaap gebeld kort na 6 uur in de ochtend. Enkele boeren spreken zelfs van een vergissing: “Het kan niet waar zijn dat je op een ‘vakantiedag’ zo vroeg op moet.” Maar als we ons realiseren dat het verre van een vakantiedag is, neen het is een tweede studiedag bij onze Engelse collega-boeren, springen we als jonge geiten uit ons bed. Een frisse douche en Engels ontbijt doen wonderen; fier en fit zit de groep van 60 tegen 8 uur in de bus.
Jonge ondernemer met durf
Het wordt een bustocht van zo’n vier uur, maar dan heb je ook wat. Rond de middag draait onze touringcar het erf op van de eenentwintigjarige geitenboer Ed Bower. De weg ernaartoe had heel wat voeten in de aarde: files, regen die met bakken uit de hemel valt en weggetjes waar je zelfs op de fiets met een boog omheen gaat vanwege het smalle pad. Niets was onze chauffeur teveel.
Ed Bower is pas sinds juni 2013 klaar met zijn school. Direct aansluitend, in september van hetzelfde jaar, heeft hij een geitenbedrijf uit de grond gestampt vanuit een toen aangekocht bedrijf. Daar staan we nu met zijn allen op. Vriendin Lizzy doet de opfok van de jonge geiten en ook vader draagt zijn steentje bij. Het bedrijf heeft zelf geen grond, maar koopt grassilage in van broer Rob die op 5 km afstand een vleesveebedrijf runt. Stro komt van buren en krachtvoer wordt aangekocht.
Het bedrijf is pas april dit jaar gaan melken en heeft na een vliegende start nu 950 melkgeiten en in totaal 1.700 geiten.
Snel op stoom
Januari dit jaar kwamen de 950 aangekochte geiten aan die vervolgens in twee maanden tijd allemaal lammerden. Alle geiten staan nu nog op eenzelfde rantsoen, maar daar wil Ed volgend jaar meer in gaan differentiëren. Nu als is de gemiddelde daggift 3,5 kg melk, helemaal niet verkeerd voor zo’n jong startend geitenbedrijf.
Met ziektes is het nog niet zoals het moet: de geiten zijn, zo vertelt Ed, niet vrij van CL en CAE. En spijtig genoeg worstelt hij nu ook met voetrot. Door intensief te baden en te bekappen hoopt Ed die ziekte wat te beteugelen.
Een einddoel heeft deze jonge ondernemer nu al voor ogen: “2.000 tot 2.500 melkgeiten; daarom heb ik mijn nieuwe melkstal, een 88stands carrousel, nu al centraal in het bedrijf gepositioneerd. Voor het komende voorjaar komen er nog twee nieuwe stallen bij.”
Een ingenieuze bekapbox met een stevige toeloop en uitloop heeft een capaciteit van 360 geiten per dag met drie man, vertelt Ed.
Financiering met hulp van pa
Ons gezelschap vraagt zich terecht af hoe zo’n jongeman de hele ‘toko’ gefinancierd heeft gekregen. Ed: “De stallen zijn van mijn vader, die lease ik van hem. De geiten (150 pond per geit), de melkstal, melklokaal en voer heb ik gekocht met hulp van de bank.”
Voor vertrek worden we nog, geheel onverwacht, onthaald op een super high coffee en tea. Moeder van 86 heeft voor deze gelegenheid taarten gebakken maar daarnaast is er een keur aan andere lekkernijen. We doen ons enorm tegoed en vergeten even dat we vandaag de ingenomen calorieën bij lange na niet zullen verbruiken.
De Hollandse bloembollen, een geschenkje van onze groep, gaan zeker een plaats krijgen voor het nieuwe woonhuis. “Het duurt nog wel naar schatting drie jaar voordat het woonproject gerealiseerd kan worden vanwege vergunningen. Tot die tijd kamperen Ed en Lizzy in een mobile home op het erf.
Diversificatie ten top
Na een stevige lunch met beef komen we, met al een lichte afterdinnerdip in ’t lichaam, aan bij het tweede bedrijf van de dag. Wallis Farms Ltd wordt bestierd door Toby en Helen. Helen doet de geiten en Toby is vooral druk met een fruitbedrijf en is ook nog eens intermediair bij in- of exporten van levend vee. “Ik ben goed in het papierwerk.”
De familie heeft nog meer ijzers in het vuur: 1 miljoen afgeleverde vleeskuikens op jaarbasis, 80 containers die op dagbasis worden verhuurd voor 2,90 pond per dag, een akkerbouwbedrijf, een hotelaccommodatie met paarden en een fazantenfaciliteit om 8 dagen per jaar in te jagen.
Maar bovenal een geitenbedrijf met 700 melkgeiten en 1.100 kg melk per jaar, waar Helen tien jaar geleden mee startte. Helen: “Ik begon toen met 120 melkgeiten en nu heb ik een gesloten gezond bedrijf wat CL en CAE vrij is. Ik koop wel bokken van buiten. Melken gebeurt in een Fullwood 50stands die we tijdens het melken konden aanschouwen.
Hoge gezondheidsstatus
Helen typeert haar geiten als kerngezond. Ze is bezig met een eradicatieprogramma voor paratbc. “Voordat de geit naar de bok gaat testen we het bloed op paratbc. Alleen de negatieven gaan door naar de bok. Bij het scannen op dracht wordt nogmaals getest op de ziekte in het bloed. Uiteindelijk blijkt 7 procent van de koppel positief te zijn. Van die positieven worden nooit lammeren aangehouden. Er worden hoofdzakelijk Saanen geiten gehouden hoewel ook Toggenburgers te zien zijn: “Dat doe ik vanwege de goede uiers en het beenwerk. Voor het dekken in mei krijgen de geiten een Regumate oorimplant en daarnaast lichttherapie. Dat zorgt voor vele lammeren komende november. “
Pete Kelley, de externe nutritionist van het bedrijf, doceert ons over het rantsoen wat bestaat uit 5,5 kg maïs, 0,7 kg soja/koolzaad, 0,6 kg haver en 1,3 kg krachtvoer. Er wordt juist haver gevoerd omdat die, in tegenstelling tot tarwe, 100 procent wordt verteerd, aldus Pete.
Adviseur Kelly leert
Ook in de avond laten de geiten ons niet los, want adviseur Pete Kelly vertelt ons over de Engelse geitensector. Hij heeft zelf 15 klanten variërend in grootte van 500 tot 2.500 geiten. De nog jonge Engelse geitensector voert, vertelt Pete, of ad lib pellets of een ruwvoergebaseerde TMR.
Uit het vraag- en antwoordenspel na zijn verhandeling blijkt duidelijk dat wij meer kennis en know-how hebben en een langere geitenhistorie. Pete is ons er dankbaar voor.
Met het gebruikelijke ‘geitenlatijn’ aan de bar besluiten we onze tweede studiedag. We kunnen voor onszelf vast raden waar we over gaan dromen: geiten natuurlijk.
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
