In de periode tot 2030 stopt naar verwachting dertig tot veertig procent van de agrarische bedrijven in Brabant. De helft van de stallen en schuren die hierdoor vrij komen komt uiteindelijk leeg te staan, verwacht onderzoeksinstituut Alterra, dat in opdracht van de provincie onderzoek verrichte naar leegstand onder agrarische vastgoed in Brabant.
Ongeveer 2 miljoen m2 aan bedrijfsgebouwen staat anno 2012 leeg. Ruim 11.000 agrarische bedrijven zijn dan actief op 14.000 locaties, met in totaal 26 miljoen m2 aan agrarische bebouwing. Tot aan 2030 stoppen daarvan nog eens ongeveer 4.500 bedrijven op 5.000 locaties. Volgens Alterra blijven de meeste voormalige boeren in het woonhuis wonen. Van de bedrijfsgebouwen die vrijkomen vindt een beperkt deel een nieuwe bestemming. De resterende 4,2 miljoen m2 komt leeg te staan. Daarmee loopt de totale verwachte leegstand op naar 6,2 miljoen m2 in 2030, een kwart van de totale hoeveelheid agrarische bedrijfsgebouwen in Brabant.
Risico’s leegstand
De grootste leegstand doet zich voor in gebieden met veel veehouderijen, vooral in het oosten en zuiden van Noord-Brabant. Gedeputeerde Erik van Merrienboer (Ruimte) spreekt over een zeer forse toename: “We hebben het bij benadering over een op de drie tot vier boerderijen waarvan de stallen en schuren leeg komen. Als deze gebouwen langdurig niet worden onderhouden ziet dat er niet alleen slecht uit, het brengt ook risico’s met zich mee voor gezondheid en veiligheid. Bovendien trekt leegstand criminaliteit aan.” Ook wijst hij op de sociale gevolgen: “Wat betekent dit perspectief voor Brabantse boeren wiens pensioen opgesloten zit in gebouwen die soms nauwelijks restwaarde hebben?”
Herbestemming en sloop
Een andere invulling van agrarische bedrijfsgebouwen is het meest wenselijk, zo lang dat niet elders voor nieuwe leegstand zorgt. Recreatie en zorg zijn gebruikelijke vormen van herbestemming. De provincie zoekt daarnaast met ondernemers, gemeenten en anderen naar innovatieve herbestemmingskansen, zoals op gebied van duurzame energie en vernieuwende agrofoodconcepten. De provincie gaat op korte termijn in gesprek met een brede groep van betrokkenen, zoals vastgoedeigenaren, ondernemers, financiers, maatschappelijke organisaties en overheden. Tijdens deze gesprekken komen, naast herbestemmingskansen, ook marktconcepten om sloop te financieren, aan de orde.
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
