Twee weken hittestress kan leiden tot een saldoverlaging van 47 cent per geit per dag, zo rekende geitenspecialist John Bruin voor tijdens het webinar Capribiza van ForFarmers. De sprekers tijdens het webinar gaven tips om hittestress tot een minimum te beperken.
Veel tips komen neer op een goede voorbereiding. Geitendierenarts Carla Korsten van Gelre Dierenartsen in Groenlo adviseerde tijdens het webinar om vaccinaties, zeker de Q-koorts en Clostridium, voor de zomer uit te voeren. “De koortspiek die veel geiten krijgen na een Q-koorts vaccinatie, heeft een groter nadelig effect op de voeropname in een warme periode dan wanneer het wat koeler weer is.”
Ook uitmesten zou je het best voor de zomer kunnen doen, bijvoorbeeld eind mei. “Dan zijn de potten minder vol tijdens de warme periode, waardoor er minder warmteproductie is in de stal. De geit heeft dan minder moeite om de lichaamswarmte kwijt te raken”, weet Korsten. Geitenhouder Hans van Giessen uit Brakel past deze tip heel praktisch toe door de potten uit te mesten als de buitentemperatuur de 25 graden aantikt.
Ook het plannen van andere stressmomenten buiten de warme periodes om, zoals bekappen, is prettig voor de geit.
Vervolgschade
De 47 cent die hittestress per geit per dag kan kosten, is enkel nog derving van melkgeld. Bruin: “Maar er is ook vervolgschade. Die hangt bijvoorbeeld af van het productiestadium van de dieren. De vervolgschade kon wel eens vele malen groter zijn.”
Om periodes van hittestress tijdig aan te zien komen, adviseert hij om de ontwikkeling van de THI (temperature humidity index) te volgen, bijvoorbeeld op de site van de Gezondheidsdienst voor Dieren.
Voermaatregelen
Andere voorbereidingen betreffen het op voorraad hebben van buffers, zuren en ook smakelijk ruwvoer. Bruin zegt daarover: “Er is veel structuur nodig in een hittestress-rantsoen. Als er stengelmateriaal in de pens achterblijft, blijft die aan het werk. Dat zorgt voor meer veiligheid in je geit.”
Buffers kun je altijd voeren, en een dag of 4 voor een hittestressperiode kun je dat verhogen. De buffer kan een pens die tegen pensverzuring aan zit, opvangen. De extra buffergift zou je minimaal een week na de hitteperiode nog moeten aanhouden. Ook zou je extra zout kunnen voeren en zuren over de tmr verdelen of het uitkuiloppervlak behandelen met een zuur. Geitenhouder Van Giessen verstrekt, bij een temperatuur vanaf 25 graden, extra vitamines en mineralen via het drinkwater.
Om voldoende energie in de geit te krijgen zou je bestendig vet kunnen voeren in de vorm van extra C18 vetzuren. “Bij de afbraak van vet komt minder warmte vrij dan bij het verteren van glucose”, legt Bruin uit. Overigens zit aan het voeren van extra vet wel een maximum.
ForFarmers heeft een brok ontwikkeld, Capri summer edition, die ingezet kan worden juist bij hittestress. Bruin: “Dit krachtvoer biedt extra veiligheid aan je rantsoen door een laag aandeel snelle koolhydraten en de toevoeging van vetten. De verzuringsindex gaat zo naar beneden.”
Management
Ook zijn natuurlijk veel managementmaatregelen te nemen in tijden van hittestress. In de eerste plaats rondom het drinkwater. Korsten: “Zorg voor vers en schoon drinkwater. Reinheid, bereikbaarheid van de bakken en smakelijkheid moet je in de gaten houden. Check ook de waterdruk bij alle drinkbakken en maak ze dagelijks schoon.” Bruin weet dat de wateropname van een geit in een hittestressperiode minstens verdubbelt, van 4 liter naar wel 8 liter per kg drogestof. Hij tipt om tijdelijk extra waterbakken toe te voegen. “Richtlijnen zijn maximaal 35 geiten op een zelfdrinker en 100 dieren per tweemeterbak.”
Er zijn goedwerkende hulpmiddelen om de temperatuur in de stal te verlagen. Korsten: “Ik kom in veel stallen. Een geïsoleerd dak biedt een beter comfort voor de geiten in zowel zomer als winter. Ventilatoren en een vernevelingsinstallatie zorgen voor een verlaging van de temperatuur en meer frisse lucht.” Test de apparatuur ook, ruim voor een hittestressperiode, tipt Bruin. “En als je ze installeert, vergeet dan niet om in de wachtruimte een ventilator te plaatsen.”
Een lage stalbezetting zorgt voor minder warmteproductie. “Mocht je kunnen selecteren, probeer dat waar mogelijk te doen vóór een hittestressperiode”, aldus de geitenspecialist.
Geitenhouder Van Giessen heeft nog een laatste tip: borstels in de stal. “De geiten hebben daar vooral ook in de zomer plezier van. Het haarkleed is na een borstelbeurt toch minder dik, waardoor de dieren de warmte makkelijker kwijt kunnen.”
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
