Inzet van grote herbivoren, zoals geiten en koeien, kan goed werken om bos- en natuurbranden te beperken of zelfs te voorkomen. Dit blijkt uit onderzoek van het Duits centrum voor integratief biodiversiteitsonderzoek (iDiv), de Wageningen Universiteit, de Universiteit Leipzig, het Helmholtz-centrum voor milieuonderzoek (UFZ) en de universiteiten in Porto en Lissabon. Herbivoren kunnen de plek innemen van veel duurdere maatregelen zoals brandbestrijding of mechanische verwijdering van vegetatie.
Risico’s verminderen
Het internationale onderzoeksteam analyseerde of grote herbivoren de hoeveelheid brandgevoelige vegetatie kunnen verminderen en als gevolg daarvan de impact van natuurbranden. Hoe goed dit werkt hangt af van de volgende factoren: de dichtheid van de herbivoren populatie, soorten herbivoren, wat ze eten, maar ook type vegetatie en milieuomstandigheden.
‘Niet alleen tamme grazers kunnen het werk doen, maar ook de herintroductie van wilde en halfwilde herbivoren kan goed werken om het risico op natuurbranden te verminderen’, aldus Julia Rouet-Leduc, promovenda aan de iDiv en de Universiteit Leipzig. Dr. Fons van der Plas, universitair docent aan de Wageningen Universiteit, licht toe: ‘Extensieve begrazing zal niet overal zorgen voor een korte vegetatie. Maar de aanwezigheid van korte, begraasde stukken kan al voldoende zijn om oncontroleerbare brandverspreiding te voorkomen, doordat zulke stukken dienen als natuurlijke brandgangen.’
Brandgangen groeien dicht
Land wordt op grote schaal verlaten en er zijn wereldwijd steeds minder herders en nomaden. Hierdoor hebben gewassen de mogelijkheid om te woekeren. Struikgewas groeit dicht en brandbaar materiaal hoopt zich op. Bestaande brandgangen groeien dicht. Als reactie hierop wordt er geïnvesteerd in een verhoogde capaciteit van de brandweer. Dit is echter alleen symptoombestrijding. Veel nuttiger zou het zijn om geld te steken in strategieën die de hevige branden voorkomen, aldus het onderzoek.
Beleidsaanbevelingen
De onderzoekers doen aanbevelingen op basis van hun bevindingen uit de analyse. Zij adviseren om boeren en landeigenaren vanuit Europa een steunpakket aan te bieden voor het gebruik van extensieve begrazing voor brandbeheer. ‘Tegelijk moeten we aanvaarden dat brand een natuurlijk proces is en belangrijk voor veel ecosystemen. Tot op zekere hoogte moeten we ermee leren leven’, vult Rouet-Leduc aan.
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
