Jonge ondernemers barsten van de plannen

De Vlaamse geitenhouders Sven Van Wauwe en Melissa Steur, die in 2016 vanuit het niets een geitenbedrijf opstartten, bruisen van de plannen. Volgend jaar moeten een jongveestal, een kaasrijperij en een hoevewinkel verrijzen. Ondertussen wordt ook de voergift gefinetuned om de productie op te schroeven.

De Cedronhoeve in Kruibeke, onder Antwerpen, haalde eind september de landelijke media in België. Het geitenbedrijf van Sven Van Wauwe (32) en Melissa Steur (34) kreeg bezoek van de Belgische minister-president Alexander De Croo. Aanleiding was de Dag van de Landbouw, een door de Boerenbond georganiseerd evenement waarbij boeren hun bedrijf openzetten voor het grote publiek. Doel van de jaarlijkse terugkerende opendeurdag is het vormen van een brug tussen consument en landbouw. “Door onze deelname aan de Dag van de Landbouw wilden we wat naamsbekendheid opbouwen voor onze hoeveverkoop en daarnaast positieve aandacht genereren voor de landbouwsector”, licht Van Wauwe zijn deelname toe.

Jonge, innovatieve sector

Organisator Boerenbond, de belangenverenging van Vlaamse land- en tuinbouwers, had niet voor niets het geitenbedrijf uitgekozen om De Croo rond te leiden. “De geitenhouderij is een relatief nieuwe sector en toont de differentiatie en het innoverende vermogen van de landbouwsector aan”, verklaart Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker de keuze. Symbolisch hiervoor is de recente groei van de sector in België waar de afgelopen jaren een handvol nieuwe bedrijven opstartten.

De Cedronhoeve dateert van 2016. Voor de inrichting van het bedrijf hebben de Vlaamse ondernemers hun ogen de kost gegeven bij geitenhouder Veldman in het Friese Wijckel. Het resultaat is een soortgelijke serrestal en het Van der Pas-krachtvoerstation met ruimte voor 1.200 geiten (600 aan weerszijden). De stal is gevuld met 700 melkgeiten, wat op termijn tot 800 moet uitgroeien. In de tweede pot staat momenteel een deel van het jongvee. Normaal gesproken staan de jonge geiten op een andere locatie en komen ze een maand voor het aflammeren naar huis. Een ander gedeelte van de lammeren staat in een verlaten varkensstal bij de buurman.

Beperkte financiële speelruimte

Van Wauwe, zonder achtergrond in de landbouw (zijn ouders hadden een kinderboerderij, red.) geeft aan het bedrijf van nul af aan te hebben opgebouwd. “Er was alleen pachtland (20 hectare) beschikbaar.” Hierdoor heeft hij grote investeringen moeten doen, groter dan bijvoorbeeld omschakelaars. “Dat is eigenlijk wel een beetje tegengevallen. Daardoor zijn wij lang beperkt geweest in het realiseren van verdere plannen”, vertelt hij verder.

Ondanks de remmende factor van de schuldenlast willen de ondernemers hun plannen doorzetten en staan er volgend jaar grote veranderingen op stapel. “Mijn vrouw Melissa wil ook in het bedrijf komen en dan willen we de korte-ketenverkoop ontwikkelen om zo een extra inkomen te genereren”, zegt de geitenhouder.

Vlak voor corona werd een automaat geïnstalleerd voor de verkoop van melk, desserts, ijs en kazen die het bedrijf afneemt van zuivelverwerker Amalthea waar het bij aangesloten is. Deze producten worden ook verkocht op drie lokale markten waar Melissa maandelijks staat.

Hoevewinkel en kaasmakerij

Als het aan de ondernemers ligt, wordt de korte-ketentak volgend jaar uitgebreid met een hoevewinkel en een kaasmakerij. Zo doorliepen beiden al een cursus kaas maken en werden bij verschillende leveranciers prijzen opgevraagd voor apparatuur. “Mogelijk dat we de kaasmakerij ook later starten en eerst beginnen met het rijpen van kazen”, vertelt Van Wauwe. De kazen voor de rijperij zouden dan van Amalthea komen. Binnenkort wil Van Wauwe bij een collega-geitenboer-kaasverwerker op stage.

Voor de kaasrijperij deden de Vlamingen inspiratie op op Vlieland, waar Nils Koster de Vlielander bunkerkaas laat rijpen in een bunker uit de Tweede Wereldoorlog. “Wij willen een soortgelijk concept ontwikkelen om de kazen te laten rijpen”, aldus de Oost-Vlaming die op termijn rauwmelkse kazen wil maken. Plan is om op termijn 10 procent van de melk zelf te verwerken.

Beleving basis van korte ketenverkoop

De rijping van de kazen zou moeten gebeuren op de plek waar nu de weide is. Dat is naast de geitenstal, waar de dieren vanaf volgend jaar een vrije uitloop krijgen. Op deze weide staan pas geplante fruitbomen. “Toekomstig fruit voor ons eigen ijs”, verklaart de ondernemer die hiermee ook beleving en authenticiteit wil creëren op het bedrijf. Dat is volgens hem de beste manier om mensen naar de boerderij te lokken en te verleiden tot aankopen in de boerderijwinkel. Zo is ook de hoeveverkoop ooit begonnen. “Wij organiseerden rondleidingen voor groepen van vijftien man en vanuit deze bezoekers kwam de vraag naar geitenproducten.”

Per medio december is er iemand op het geitenbedrijf in opleiding om vanaf volgend jaar bij te springen. “Vanaf volgend jaar wil ik de handen vrij krijgen om mij meer bezig te houden met het realiseren van onze korte-ketenplannen”, verklaart de 32-jarige die aangeeft dat in 2022 ook de bouw van een jongveestal op de planning staat. “Daarmee moeten we wel vaart maken, want de vergunning verloopt binnenkort en een vernieuwing is niet makkelijk in deze stikstoftijden.”

Finetunen geitenhouderij

Ook op het gebied van geitenhouderij heeft de 32-jarige Vlaming zijn eigengereide opvattingen en de nodige ambities. Om de jaarlijkse melkproductie van 1.100 liter, die de geiten geven in een Boumatic 2×36 zij-aan-zij, op te krikken naar 1.300 liter, wil hij het aandeel vers gras in het rantsoen omhoogbrengen. “Vorig jaar zijn we begonnen met het voeren van vers gras en luzerne in plaats van kuilvoer. Geiten staan erom bekend dat ze veel melk geven bij een grasrantsoen.”

Alhoewel geiten van nature goed presteren op een grasrantsoen, is hier volgens Van Wauwe door de fokkerij verandering in gekomen. “Wij willen voor de bokken daarom meer naar Frankrijk kijken. Daar wordt in de geitenhouderij veel gewerkt met gras en luzerne zoals op ons bedrijf, terwijl in Nederland de krachtvoergift belangrijk is voor de melkproductie. De Nederlandse fokkerij is daar ook meer op afgestemd.”

Doorselecteren op grasprestatie

In de huidige stal merkt de ondernemer duidelijk dat sommige geiten beter presteren dan andere bij de rantsoentransitie. De driekruisgeiten behoren tot de meest productieve dieren. “Deze zijn blijkbaar meer gewend aan een natuurlijke voedingswijze en kunnen beter presteren met minder krachtvoer”, gist de boer die de komende jaren wil doorselecteren in de veestapel op deze eigenschappen.

Een kleinere winst op het gebied van de melkgift is nog te behalen door de rantsoenering aan de krachtvoerbox handmatig bij te sturen. “Momenteel wordt de individuele krachtvoergift gebaseerd op basis van een zesweekse melkcontrole. Als de geit dan een slechte dag heeft, wordt zij hierop afgestraft”, legt hij uit. Simultaan aan de melkcontrole wil hij een conditiecontrole uitvoeren op alle 700 dieren.

Constante voergift en stimuleren herkauwactiviteiten

Ook in het aanbieden van het rantsoen zijn er nog stappen te zetten. Tijdens ons bezoek staat een Lely-voeraanschuiver in de stal te pronken, terwijl het achterste gangpad verbreed wordt om de robot doorgang te verschaffen. Door het voer aan te schuiven, wil de geitenhouder een constanter, uitgespreid voeraanbod creëren zodat alle dieren aan de beurt komen.

Tevens zijn er een aantal voerruiven in aanbouw die de voeropname en -toegang moeten bevorderen. Van Wauwe geeft aan dat bij de bezetting van 700 geiten in een pot de automaat duidelijk tegen de grenzen van zijn capaciteit (600 geiten) aanloopt en sommige geiten niet makkelijk aan de beurt komen. Op termijn moet er ook een voerruif herrijzen achter de krachtvoerautomaat. “De bedoeling is dat ze hieruit gaan eten na de krachtvoeropname en zodoende de brok ook meegenomen wordt bij het herkauwproces, waardoor het beter opgenomen wordt”, legt hij uit.