Er is niet voldoende genetisch materiaal opgeslagen van de Nederlandse Toggenburger-geit, Nederlandse Melkgeit, Nederlandse Bonte Geit en Nederlandse Witte geit om deze zeldzame rassen terug te fokken, mocht het nodig zijn. Voor de Nederlandse Landgeit is alleen voldoende materiaal beschikbaar voor het scenario ‘risicovol’; een scenario dat alleen kans van slagen heeft als het heel nauwkeurig kan worden gevolgd.
Die conclusie trekken onderzoekers van het Centrum voor Genetische Bronnen (CGN) van Wageningen University & Research in een rapport over de kerncollecties van de genenbank dierlijke bronnen. Het CGN beheert een genenbank van landbouwhuisdieren: runderen, varkens, paarden, schapen, geiten, honden, eenden, ganzen, konijnen, kippen en duiven. Het doel van de genenbank is om de genetische diversiteit van landbouwhuisdierrassen in Nederland veilig te stellen voor de toekomst.
Drie scenario’s doorgerekend
Onderzoekers Malou van der Sluis en Mira Schoon onderzochten de kerncollecties van elk ras dat in de genenbank aanwezig is: een collectie genetisch materiaal van een dusdanige omvang, dat het mogelijk is om een ras terug te fokken wanneer het zou uitsterven. Hoe groot deze kerncollectie moet zijn, hangt onder andere af van de reproductieve kenmerken van de diersoort en van het type genetisch materiaal dat is opgeslagen. Van der Sluis en Schoon rekenden drie scenario’s door met elk een verschillende inteelttoename binnen het ras; veilig, compromis en risicovol.
Beperkt materiaal aanwezig
De conclusie is dat voor de meeste rassen er maar beperkt materiaal van voldoende kwaliteit is opgeslagen. Dit is onvoldoende genetische diversiteit om, in het meest extreme geval, een gehele populatie gezonde dieren terug te kunnen fokken. Bij geiten gaat het om 1 van de 5 opgeslagen geitenrassen, de Nederlandse Landgeit, die in het minst makkelijke scenario voldoende materiaal beschikbaar heeft.
Focus op verzamelen sperma
De onderzoekers concluderen dat er actie noodzakelijk is voor met name vier van de Nederlandse geitenrassen. De Nederlandse landgeit moet echter niet over het hoofd gezien worden, aangezien periodieke aanvulling ook belangrijk is in het veilig stellen van genetische diversiteit door de jaren heen. De focus zal voor alle geitenrassen liggen op het verzamelen van sperma. CGN zal samenwerken met de geiten-ki-organisaties om ‘snapshots’ van bokken op te slaan en zo mogelijk daar ook bokken te plaatsen van andere rassen dan de commerciële ki beschikbaar heeft.
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
