Welke celgetalwaarden zijn normaal en kunnen we stellen dat een celgetalverhoging bij een geit ook wijst op een infectie? Dit waren enkele vragen die professor Dominique Bergonier van de Universiteit van Toulouse probeerde te beantwoorden tijdens een recente HIPRA University, een leerzame middag op de faculteit Diergeneeskunde aan de Universiteit Utrecht voor dierenartsen en erfbetreders actief op geitenbedrijven.
Bij koeien kunnen we een celgetalverhoging boven de 250.000 cellen / ml vaak toewijzen aan een infectie met een bacterie. Bij geiten is het echter niet zo eenvoudig om een celgetalverhoging toe te wijzen aan een besmetting, er zijn namelijk ook niet-infectieuze oorzaken die een toename van cellen in het uier van de geit veroorzaken. En welk celgetalwaarde is dan nog als normaal te beschouwen?
Het celgetal van een gezonde geit stijgt onder invloed van leeftijd of aan het einde van de lactatie, zonder dat er sprake hoeft te zijn van een infectie! Seizoenen bepalen ook een groot deel van de schommelingen. Onder invloed van de hormonen die vrijkomen bij bronst kan het celgetal van geiten sterk reageren. Maar ook bij stress door bekappen of andere koppelbehandelingen. Er zijn zelfs verschillen van het celgetal aan het begin, midden en eind van het melken en er zijn ook verschillen tussen ochtend – en avondmelkingen. Dus wat is nu normaal?
Normaal en abnormaal
In Frankrijk heeft men gewerkt aan enkele regels om het celgetal van individuele melkgeiten goed te kunnen interpreteren. Het gevaar is dat op basis van een eenmalig melkmonster een geit geclassificeerd wordt als besmet. Op individueel geit niveau moeten er herhaaldelijke metingen worden gedaan om wat zinnigs te kunnen zeggen van de kans op een besmetting in het uier. Een geit die twee keer achtereen 750.000 cellen / ml of lager scoort, heeft een grote kans om negatief te zijn voor een besmetting in het uier. Een geit met drie of meer overschrijdingen van 1.750.000 heeft een grote kans dat ze wel besmet is met een major pathogeen, de belangrijke ziekteverwekker die mastitis veroorzaken. Daarnaast zijn er ook minor pathogenen, die wel infectie veroorzaken maar waar het verloop milder is.
Chronisch geïnfecteerde dieren kunnen een flinke bijdrage leveren aan de tankcelgetalverhoging. Deze dieren zijn soms onzichtbaar maar zijn al opvallender als u onkantheid, knobbels of abcessen in het uier voelt of ziet.
Foto: Abcessen door S. aureus. Bron: D. Bergonier
Ook is het opdrogen van een uierhelft indicatief voor een chronische besmetting met een ziekteverwekker, waarbij door ontsteking na een besmetting het uierweefsel wordt vervangen door bindweefsel. Het is raadzaam om deze geiten als laatste te melken en uiteindelijk af te voeren.
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
