Het zien en horen van een aantal hoestende geiten binnen een koppel wordt door veel veehouders met enige regelmaat gesignaleerd. Ondanks dat ze dit vaker zien, wordt het hoesten aangenomen als iets normaals. Hoestende dieren past binnen het rijtje van andere veel voorkomende aandoeningen, zoals diarree, kreupelheid, zere bekjes etc. Maar is het gewoon een probleem dat we moeten accepteren? En weten we eigenlijk wel hoeveel economisch schade het mogelijk kan geven? De vraag is of we luchtwegproblemen bij geiten toch niet wat onderschatten.
In de geitenhouderij kennen we veel aandoeningen die een negatief effect hebben op de productie. Abortus en diarree zijn de meest bekende, maar ook longproblemen behoren tot dit rijtje. Deze aandoening zorgt voor grote economische verliezen en tast het dierwelzijn aan. Ondanks de negatieve gevolgen worden luchtwegproblemen vaak gezien als een ‘’normale’’ aandoening en neemt men nauwelijks preventieve maatregelen om de aandoening tegen te gaan.
Economische impact
Kostentechnisch wordt er in eerste instantie gedacht aan het verlies van dieren door longontsteking en behandelkosten (directe kosten). Deze dieren vertoonde opvallende verschijnselen, zoals hoesten, benauwdheid, koorts, etc. Ze vallen makkelijk op in het koppel, maar klinisch zieke dieren vormen wel het topje van de ijsberg. De indirecte kosten, veroorzaakt door asymptomatische dieren (zonder verschijnselen) zijn het grootste probleem. Deze dieren vallen niet op in een koppel en laten geen verschijnselen zien van longontsteking. De enige manier om deze dieren te diagnosticeren is door middel van post mortem onderzoek en/of slachthuis gegevens. Met deze gegevens is het mogelijk om de grote van het probleem inzichtelijk te maken. Het percentage dieren met longlaesies bij het slachten kan op sommige bedrijven zelfs oplopen tot 49%. Subklinisch zieke geiten met longlaesies zullen nooit dezelfde productie behalen als gezonde dieren en daardoor waarschijnlijk eerder afgevoerd moeten worden wegens tegenvallende productieresultaten. Dit hoge percentage van dieren met longlaesies (met en zonder symptomen) zorgt voor een verminderde melkproductie, met als gevolg een lager bedrijfsresultaat.
Preventie
Wanneer er problemen zijn met longontstekingen bij de lammeren of oudere dieren is het belangrijk om de oorzaak te achterhalen. We weten dat verschillende kiemen een rol kunnen spelen. Post mortem onderzoek in combinatie met bacteriologisch en of virologisch onderzoek geeft inzicht in welke kiemen op uw bedrijf spelen. Vervolgens kunt u in overleg met uw dierenarts een specifiek behandelplan opstellen.
Luchtwegproblemen worden veroorzaakt door een tal van factoren. Een van deze factoren is het klimaat. Het advies is om regelmatig een klimaatonderzoek door een deskundige uit te laten voeren, met de dieren in de stal. Dit onderzoek meet onder andere luchtstroom, luchtrichting, luchtverversing en snelheid. Maar ook temperatuur, ammoniak- en CO2 gehaltes zijn belangrijk om in dit onderzoek mee te nemen. Het ammoniak gehalte mag maximaal 10 ppm zijn. Om een goed beeld te krijgen van de omstandigheden waarin de dieren zich verkeren moeten deze metingen op dierniveau worden uitgevoerd.
Een andere belangrijke factor is de algemene weerstand van de geiten. Verhogen van weerstand begint bij een juiste biestverstrekking, melkperiode en ruwvoeropname. Door te vaccineren zorgt u er tevens voor dat uw lammeren extra afweerstoffen krijgen tegen luchtwegkiemen. Met uw dierenarts kunt u overleggen welke vaccins op uw bedrijf het meest geschikt zijn. Het inzetten van de juiste diagnostiek is hierbij erg zinvol. Wilt u meer weten over wat u op uw bedrijf kunt doen om uw lammeren beter te beschermen? Neem contact op met een van onze dierenartsen: Jessica Hartjes 06-38008533 (Nederland), Pauline Athmer (Zuid-Oost Nederland), +31 6 8100 2036, Ruth Meenks (Noord-Oost Nederland) +31 6 1370 2817 of Sabine Hoogeveen (West-Midden Nederland) +31 6 8279 0165.
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
