Langdurige onkantheid bij geiten duidt vaak op aantasting van het uierweefsel, meestal veroorzaakt door een infectie met stafylokokken. Eén uierhelft trekt zich daarbij terug, wat zorgt voor een asymmetrisch uier ten opzichte van de gezonde helft. De melkproductie daalt, maar ook de speenstand verandert. Dit beïnvloedt de melkbaarheid in negatieve zin, omdat melkstellen afvallen of gemakkelijker lucht aanzuigen. Dit maakt het melken minder efficiënt en leidt er mede toe dat deze geiten doorgaans niet lang op het bedrijf blijven en vervroegd worden afgevoerd.
Melkproductie onder druk
Hoewel de gezonde uierhelft een deel van de melkproductie overneemt, daalt de totale opbrengst. Onderzoek bevestigt dat ernstig onkante geiten een 14,1% lagere melkproductie over 250 dagen laten zien en vaker vroegtijdig worden afgevoerd (Cremoux et al., 2023). Ook volgens Gerrit Koop leidt matige en ernstige onkantheid gemiddeld tot 120 gram en 250 gram minder melk per dag. Dit vertelde hij tijdens de bijeenkomst ‘Be Goat & Tell It’ in Nijkerk afgelopen januari uit werk van Yvette de Geus en Judith Derksen. Deze inzichten onderstrepen hoe belangrijk het is om uiergezondheid tijdig te signaleren en doelgericht aan te pakken, om verlies aan productie en vervroegde afvoer van dieren te voorkomen.
Zicht krijgen op het probleem
Volgens Gerrit Koop wordt de gemiddelde onkantheid in Nederland geschat op 18% mild en 4% ernstig. Een asymmetrische uierhelft valt onder mild onkant, terwijl een duidelijk opgetrokken helft als ernstig onkant wordt geclassificeerd. Opvallend is dat veel bedrijven zich niet bewust zijn van het aandeel onkante dieren in hun eigen koppel. Door structureel te inventariseren hoeveel geiten een onkante uierhelft hebben, wordt indirect duidelijk hoe het staat met de uiergezondheid op het bedrijf. Dit kan eenvoudig door tijdens het melken te turven hoeveel dieren een afwijkend uier hebben of door te analyseren waarom geiten worden afgevoerd, zoals bijvoorbeeld door melkbaarheidsproblemen, opgedroogde uierhelften of een lage productie.
Een goede monitoring van uiergezondheid loont dus, zowel in productie als in diergezondheid. Door tijdig in te grijpen kunnen verliezen worden beperkt en geiten langer aangehouden worden.
Voor vragen over onkantheid of het opstellen van een plan van aanpak voor uiergezondheid, neem contact op met een van onze dierenartsen: Jessica Hartjes, 06-3800 8533 (Nederland), Niels Groot Nibbelink (Zuid Nederland) 06-8100 2036, Anne-Miek Timmermans (Midden Nederland) 06-1370 2817, Sabine Hoogeveen (Noord-West Nederland) 06-8279 0165 of Anne-Lynn Geertshuis (Noord-Oost Nederland) 06-2046 9304.
Referentie:
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
